استاندارد لوله‌های درزدار

لوله‌ها برای انتقال سیالات از یک نقطه به نقطۀ دیگر استفاده می‌شوند. لوله‌های درزدار یکی از انواع لوله‌های فولادی می‌باشد. برای اطلاع از وزن و ضخامت آن‌ها می‌بایست استاندارد لوله‌های درزدار را بشناسیم.

لوله چیست؟

لوله‌ها قطعات استوانه‌ای شکل هستند که سیالات مانند آب از داخل آن‌ها عبور کرده و به بخش‌های مختلف می‌رسند. حال لوله‌ها دارای آلیاژهای متفاوت می‌باشند که می‌بایست با توجه به نوع سیال (آب، بخار، نفت، گاز و…) و دما و فشار سیال نوع جنس لوله را انتخاب کرد.
لوله‌ها دارای جنس‌های متفاوتی از قبیل پُلیمری، فولادی، چدنی و… می‌باشند. علاوه بر نوع جنس لوله که می‌بایست در مورد آن‌ها صحبت کرد، مسئلۀ دیگری وجود دارد که در انتخاب نوع لوله بسیار مهم می‌باشد و آن هم نوع ساخت و روش تولید لوله‌ها می‌باشد که این موضوع در خصوص لوله‌های فولادی مطرح می‌باشد.

لوله‌های درزدار

لوله‌های مطرح در این مقاله از آلیاژ فولادی کربن استیل (Carbon Steel Pipe) می‌باشد که دارای ظاهری سیاه رنگ می باشند و برای انتقال سیالاتی از جمله آب ، گاز و … مورد استفاده قرار میگیرند .
روش ساخت این لوله ها به صورت درزدار می باشد که فرآیند ساخت آن ها به صورتی می باشد که ورق های فولادی را رول کرده و لبه های ابتدایی و انتهایی به هم رسیده آن ها را جوشکاری می کنند تا به شکل نهایی لوله برسد . روش جوشکاری لوله های درزدارعموما به صورت ERW می باشد .

استانداردهای لوله‌های درزدار

لوله‌های درزدار به دو صورت درز مستقیم و درز اِسپیرال تولید می‌گردند که تفاوت آن‌ها در نوع ظاهری جوشکاری می‌باشد که در روش درز مستقیم، خط جوش به صورت مستقیم می‌باشد و در روش درز اِسپیرال، خط جوش لوله به صورت مارپیچ در راستای طولی لوله می‌باشد.

برای اینکه بتوانیم اطلاعات ابعادی شامل وزن، ضخامت، قطر بیرونی و… لوله را استخراج کنیم، می‌بایست استاندارد لوله‌های درزدار را بشناسیم. برای اطلاع از استاندارد لوله های درزدار همراه ما باشید.

استاندارد لوله‌های درزدار را بر اساس استانداردهای آلمانی بررسی خواهیم کرد که در این بخش می خواهیم در دو موضوع استاندارد لوله‌های متوسط و فوق سنگین بررسی کنیم.

استاندارد لوله‌های با درز جوش بر اساس معیار DIN 2440

در استاندارد لوله‌های درزدار طبق DIN 2440 به اطلاعاتی از قبیل سایز، ضخامت و وزن لوله‌ها دست پیدا خواهیم کرد؛ ابتدا تصویر زیر را بررسی کنید و سپس در ادامه به توضیحات شاخصه‌های این جدول خواهیم پرداخت:

بررسی ستون‌های جدول استاندارد لوله‌های درزدار:

۱) ستون Normal Size

در این بخش سایز لوله‌ها بر اساس DN ذکر شده است ولی همانطور که می‌دانیم بیشترین سفارشات خرید و فروش لوله‌ها در داخل ایران بر اساس سایز اینچی می باشد و از این رو می خواهیم این سایزها را به یکدیگر تبدیل می‌کنیم.

تبدیل سایز DN به سایز اینچی:

– سایز ۱۵ برابر با ½ اینچ می‌باشد.

– سایز ۲۰ برابر با ¾ اینچ می‌باشد.

– سایز ۲۵ برابر با ۱ اینچ می‌باشد.

– سایز ۳۲ برابر با ۱.۱/۴ اینچ می‌باشد.

– سایز ۴۰ برابر با ۱.۱/۲ اینچ می‌باشد.

– سایز ۵۰ برابر با ۲ اینچ می‌باشد.

– سایز ۶۵ برابر با ۲.۱/۲ اینچ می‌باشد.

– سایز ۸۰ برابر با سایز ۳ اینچ می‌باشد.

– سایز ۱۰۰ برابر با سایز ۴ اینچ می‌باشد.

– سایز ۱۲۵ برابر با سایز ۵ اینچ می‌باشد.

– سایز ۱۵۰ برابر با سایز ۶ اینچ می‌باشد.

۲) ستون Outside Diameter

این بخش مربوط به قطر بیرونی لوله می‌باشد که در اصطلاح بازاری به «پشت تا پشت لوله» معروف می‌باشد که همانطور که می‌بینید این بخش دارای نوساناتی می‌باشد که به صورت قطر بیرونی ماکزیمُم و مینیمُم درج شده است.

۳) ستون Wall Thickness

این ستون که یکی از مهمترین بخش‌های این جدول می‌باشد مربوط به ضخامت لوله‌ها می باشد که بر اساس میلی‌متر و برای هر سایز به صورت مجزا درج شده است.

دقت نمایید که ضخامت‌های درج شده در این جدول به صورت دقیق و بر اساس استانداردهای جهانی می‌باشد و می‌بایست برای این ضخامت‌ها تلرانسی در نظر گرفت؛ زیرا با توجه به نوع کارخانۀ تولیدی و همچنین تلرانس در نظر گرفته شده توسط خود استاندارد می‌توان درصدی را به عنوان تلرانس در نظر گرفت.

۴) ستون Mass of Tube

دقت فرمایید که در این ستون، منظور از Tube همان لوله می‌باشد. اگر دقت کنید واحد سنجش وزن لوله در این جدول بر اساس kg/m می باشد که معنی آن به این صورت می باشد که وزن ذکر شده در جدول بر اساس شاخه ۱ متری آن می‌باشد.

همانطور که می‌دانیم لوله‌ها به صورت شاخه ۶ متری تولید می‌گردند و برای بدست آوردن وزن یک شاخه لوله می‌بایست عدد درج شده در این جدول را در عدد ۶ ضرب کنیم.

استاندارد لوله‌های بدون درز بر اساس معیار DIN 2441

این استاندارد از همان دسته استاندارد قبلی می‌باشد ولی دارای ضخامت و وزن بالاتری می‌باشد که به لوله‌های فوق سنگین معروف می‌باشند؛ در حالیکه لوله‌های درزدار ایران بیشتر از نوع DIN 2440 می‌باشند. حال می‌بایست تصویر استاندارد لوله درزدار DIN 2441 را مشاهده کنیم:

تمامی موارد ذکر شده برای معرفی ستون‌های استاندارد لوله درزدار DIN 2440 نیز برای این استاندارد صادق می‌باشد و می‌توانید از توضیحات آن برای تفسیر این استاندارد استفاده کنید.

تلرانس ابعادی استاندارد لوله‌های درزدار

برای ضخامت و وزن لوله‌ها همواره تلرانسی در نظر گرفته شده است که طبق تصویر زیر می‌توانید تلرانس ضخامت و وزن لوله را در نظر بگیرید.