انواع تجهیزات آتش نشانی
۱۳
دی
تجهیزات آتش نشانی
تجهیزات آتش نشانی ابزار دست آتش نشانان برای اطفای حریق و نجات جان انسانها هستند. طراحی و تولید این تجهیزات به دلیل حساسیت جایگاه و کاربرد آنها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هر گونه اشتباه جزئی در طراحی و تولید تجهیزات آتش نشانی ممکن است منجر به نقص عملکردی و اثرات جبران ناپذیر در عملیات اطفای حریق شود.
جعبه آتش نشانی
یکی از پرکاربردترین تجهیزات آتش نشانی جعبه آتش نشانی است. جعبه آتش نشانی محل مناسبی برای نگهداری ابزارها و وسایل آتش نشانی است. جعبه‌های آتش نشانی در ابعاد، طرح‌ها و کاربردهای مختلفی تولید می‌شوند. کیفیت و استحکام جعبه آتش نشانی مهم‌ترین ویژگی آن است. تمام ابزارهای مقابله با آتش سوزی به دلیل کاربرد در شرایط بحرانی، همیشه باید بهترین کیفیت را داشته و آماده به کار باشند.
جعبه‌های آتش نشانی که در شرایط سخت‌تر مانند محوطه‌های روباز یا اقلیم مهاجم مورد استفاده هستند باید با تمهیدات خاصی ساخته شوند. مانند استفاده از پوشش رنگ خاص یا متریال ورق استیل در ساخت جعبه آتش نشانی برای محیط‌های مهاجم با خطر خوردگی بالا.
جعبه آتش نشانی فایبرگلاس
مناطق ساحلی در جنوب و شمال کشورمان نمونه بارز مناطقی هستند که جزو اقلیم‌های خورنده و مهاجم دسته بندی می‌شوند. آب و هوای بسیار مرطوب و گرم، بادهای شدید، سیکل‌های خیس شدن و خشک شدن با آب حاوی املاح، غلظت بالای یون کلراید، اختلاف دمای زیاد شب و روز و تماس با مشتقات نفتی مانند نفت خام و گازوئیل و بنزین از مهم‌ترین عوامل تشدید خوردگی و جزء ویژگی‌های اساسی مناطق مهاجم هستند.در این مناطق استفاده از جعبه آتش نشانی فلزی توجیه فنی و اقتصادی مناسبی ندارد. جعبه آتش نشانی فایبرگلاس جایگزین مناسبی برای جعبه‌های فلزی در شرایط اینچنینی است.
اسپرینکلر اطفای حریق
اسپرینکلرها یکی از موثرترین، ارزان‌ترین و ایمن‌ترین تجهیزات اطفای حریق هستند. اسپرینکلر ابزاری اتوماتیک برای اطفای حریق به خودکار و در مراحل اولیه آتش سوزی است. اسپرینکلرها از دید زمان واکنش دو دسته هستند.اسپرینکلر واکنش سریع و اسپرینکلر واکنش استاندارد. اسپرینکلر واکنش سریع، در زمان خطر و در شرایط یکسان زودتر از اسپرینکلر واکنش استاندارد فعال می‌شود. الزامات استاندارد بین المللی NFPA نیز بر استفاده از اسپرینکلرهای واکنش سریع در محیط‌های مسکونی، تجاری و اداری و محل تجمع و زندگی انسانها تاکید دارد.
شیلنگ‌های آتش نشانی(Fire hose)
شیلنگ آتش نشانی برای انتقال آب مورد نیاز از یک منبع آب به سمت محل آتش سوزی بکار می‌رود. به دلیل شرایط استفاده و فشار و دبی بالا، این شیلنگ‌ها نیازمند کیفیت و کارایی بالایی هستند. شیلنگ‌های آتش نشانی در کشورمان معمولا سه نوع هستند؛
الف-شیلنگ نیمه سخت از جنس PVC که برای ساخت هوزریل آتش نشانی کاربرد دارند.
ب-شیلنگ آتش نشانی تخت (برزنتی) که مخصوص کاربردهای آتش نشانی بوده و در قرقره‌ها و هوزرک‌های با شیلنگ تاشونده (برزنتی) کاربرد دارند. این شیلنگ‌ها دارای یک لایه داخلی لاستیکی و لایه بیرونی از جنس نخ پرلون هستند.
قرقره آتش نشانی
قرقره‌های آتش نشانی در کنار سایر تجهیزات آتش نشانی، یک ابزار مناسب و کاربردی برای اطفای حریق در مراحل اولیه آتش سوزی هستند. کارکرد اصلی آنها تامین یک جایگاه مناسب برای شیلنگ‌های آتش نشانی است. قرقره‌های آتش نشانی در دو گروه عمده دسته بندی می‌شوند. قرقره‌های هوزریل با شیلنگ نیمه سخت و قرقره با شیلنگ تخت یا تاشونده. قرقره هوزریل با شیلنگ نیمه سخت تولید شده و دارای سیستم آب رسان داخلی هستند. این سیستم آب رسان کمک می‌کند بدون هیچ گونه ایجاد مشکل در باز و بست شیلنگ، جریان آب از هسته هوزریل و از سیستم آبرسان تامین شود. هوزریل‌ها معمولا با شیلنگ‌های قطر ۳/۴ و ۱ اینچ تولید شده و به دلیل دبی و فشار پایین این قرقره، توسط افراد عادی و غیر آتش نشان نیز قابل استفاده است.
هوزرک شیلنگ تاشونده (برزنتی)
هوزرک نیز یکی دیگر از تجهیزات اطفای حریق است که برای نگهداری شیلنگ‌های آتش نشانی تخت مورد استفاده است. این ابزار هم مانند قرقره‌های با شیلنگ تاشونده، مخصوص استفاده آتش نشانان و اپراتورهای حرفه‌ای است. ساختار هوزرک‌ها به گونه‌ای است که شیلنگ‌های آتش نشانی به صورت آویزان در آن قرار می‌گیرند؛ به این ترتیب به خشک شدن سریع‌تر شیلنگ آتش نشانی تخت کمک می‌کند و از پوسیدگی لایه بیرونی آن جلوگیری می‌کند.
خاموش کننده آتش نشانی
شاید بتوان گفت کپسول یا خاموش کننده آتش نشانی معروف‌ترین ابزار آتش نشانی و اطفای حریق باشد. خاموش کننده‌ها انواع مختلفی دارند. پرکاربردترین خاموش کننده‌ها در کشورمان خاموش کننده‌های پودری و خاموش کننده برپایه گاز CO2 است. هرخاموش کننده برای اطفای کلاس خاصی از آتش سوزی کاربرد دارد. برخی خاموش کننده‌ها چند منظوره بوده و برای اطفای دو یا سه کلاس حریق کاربرد دارند. داشتن یک کپسول آتش نشانی در منزل یا محل کار می‌تواند قوت قلبی در حواث احتمالی حریق باشد. با شروع آتش سوزی به راحتی با آزاد کردن ضامن شیر و شیلنگ خاموش کننده، و با هدف گیری بن آتش آن را در لحظات اول، اطفا نمایید.
پیشنهاد مطالعه: ویژگی‌های یک خاموش کننده آتشش نشانی با کیفیت
انتخاب نوع خاموش کننده آتش نشانی به موارد زیادی بستگی دارد. مثلا برای خاموش کردن آتش سوزی یک تابلوی برق یا یک تابلوی نقاشی گرانقیمت نمی‌توان از خاموش کننده‌های پودری استفاده نمود. زیرا بقایای پودر خاموش کننده باعث خرابی تجهیزات و تابلوها پس از اطفای حریق می‌شود.
یکی از خاموش کننده‌های آتش نشانی با کاربرد وسیع، خاموش کننده‌های چند منظوره ABC هستند. این خاموش کننده‌ها هرسه کلاس حریق A، B و C را به نحو مناسبی اطفا کرده و از کیفیت و قدرت خاموش کنندگی بالایی برخوردارند.
آچار کوپلینگ
آچار کوپلینگ یک آچار همه کاره و پرکاربرد در عملیات اطفای حریق و آتش نشانی است. از این آچار می‌توان در باز و بست اتصالات آلمانی (Storz)، باز کردن درب بشکه‌ها و باز کردن آچار شیر ایستاده آتش نشانی (هایدرانت) موجود در معابر عمومی استفاده کرد.به دلیل سنگینی لباس آتش نشانان استفاده از یک آچار چند منظوره سبک به جای حمل چند آچار با کاربردهای مختلف می‌تواند در عملیات اطفای حریق بسیار کاربردی باشد.
شیرهای آتش نشانی
در کاربردهای آتش نشانی، شیرها کنترل جریان آب را بر عهده دارند. شیرها یا برای کنترل جریان و یا برای قطع و وصل جریان مورد استفاده هستند. انواع شیرهای آتش نشانی معمول و مورد استفاده در کشورمان به شرح زیر هستند:
الف-شیر فلکه آتش نشانی
شیرفلکه‌های آتش نشانی معمولا در ابتدای سیستم لوله کشی آتش نشانی (تر و خشک) مورد استفاده هستند. شیرفلکه‌های آتش نشانی در دو نوع شیرفلکه معمولی و شیرفلکه تنظیم فشار مورد استفاده هستند. نوع تنظیم فشار با دارا بودن مکانیزم کنترل مقدار بسته شدن فلکه آن، فشار آب در بعد از شیرفلکه را در محدوده خاصی کنترل می‌کند.
ب-شیر ایستاده آتش نشانی (هایدرانت)
شیرهای ایستاده معمولا در معابر شهری و برای عملیات اطفای حریق با فشار و دبی بالا مورد استفاده هستند. هایدرانت‌ها در دو نوع سطحی و مدفون مورد استفاده هستند.